Rus satrancına karşı Türk tavlası
Sabah Gazetesi | 1 Ağustos 2015
Rusya ile Türkiye’nin mutabık kaldığı yeni boru hattı Türk Akımı’nda Erdoğan ve Putin devreye giriyor. Rusya ile % 10.25’lik gaz indirim anlaşması hâlâ imzalanmadı. Türkiye tahkim kartını masada tutuyor
Rusya ile Türkiye’nin mutabık kaldığı yeni boru hattı Türk Akımı’nda Erdoğan ve Putin devreye giriyor. Rusya ile % 10.25’lik gaz indirim anlaşması hâlâ imzalanmadı. Türkiye tahkim kartını masada tutuyor
Rus doğalgazını Avrupa’ya ulaştırması beklenen Türk Akımı projesinde aylardır anlaşma sağlanamamasının perde arkası netleşiyor. Türkiye, Batı Hattı’ndan gelen gazın fiyatıyla ilgili sağlanan mutabakatın imzalanmasından yana. Türk Akımı projesiyle ilgili anlaşmanın ise ayrı bir şekilde değerlendirilmesini istiyor. Rusya ise gaz fiyatındaki yüzde 10.25’lik indirimin Türk Akımı’ndaki görüşmelerle birlikte ele alınması taraftarı. Amaç, yeni hattın müzakerelerinde masaya başka şartların getirilmesi. Geçmişteki gaz anlaşmalarındaki al ya da öde maddeleri nedeniyle sıkıntı yaşayan Türkiye ise yeni boru hattında benzer durumun yaşanmaması için garanti istiyor.
TAHKİM KARTIMIZ MASADA
Aslında Türk Akımı ile doğalgazdaki fiyat pazarlığı iki ayrı konu. Türkiye’nin Rus Batı Hattı’ndan aldığı 14 milyar metreküplük gaz anlaşmasının süresi 29 Aralık 2014’te sona erdi. Anlaşmada, “6 ay süresince taraflar yeni fiyatı müzakere eder” deniyor. Bu süre 29 Haziran’da doldu. Artık Türkiye’nin uluslararası tahkime gitme hakkı var. Bu kart masada ama Türkiye tahkime gitmeden işi çözmek istiyor.
İŞLER TÜRKİYE LEHİNE DÖNÜYOR
Son bir haftada işler de Türkiye lehine dönmeye başladı. Türk Akımı’nda görüşmelerin şimdilik donduğuna yönelik haberler üzerine Rusya’dan üst düzey açıklama geldi. Rus Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Gazprom ile BOTAŞ’ın yüzde 10.25’lik doğalgaz indiriminde anlaştıklarını ancak anlaşma metninin henüz imzalanmadığını belirtti. Türkiye’den Türk Akımı projesinin iptaliyle ilgili herhangi bir bildirimde bulunulmadığını belirten Novak, “Hükümetlerarası anlaşma üzerinde çalışıyoruz” dedi. Bu arada, Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Ümit Yardım da görüşmelerin devam ettiğini söyledi.
G20 ÖNCESİNDE ZİRVE
Antalya’da 14 Kasım’da yapılacak G20 Zirvesi öncesinde de Rusya, Azerbaycan ve Türk enerji bakanları ile Gazprom CEO’su Alexey Miller’ın bir araya gelmesi bekleniyor. Uluslararası Enerji Ekonomisi Derneği (IAEE) Başkanı Prof. Gürkan Kumbaroğlu, “Bu hem Türkiye hem de Rusya ve AB için bir ‘kazan-kazan-kazan projesidir. Tıkanıklıklar aşılabilir” diye konuştu. Kumbaroğlu, bu projenin siyaset üstü bir konu olması gerektiğini de belirtti.
ERDOĞAN VE PUTİN BİR ARAYA GELİYOR
Kremlin Türk Akımı’nı görüşmek için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sonbaharda bir araya geleceğini açıkladı. Görüşmenin yeri ve zamanının henüz netleşmediğini belirten Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Rusya ve Türkiye arasındaki Üst Düzeyli İşbirliği Konseyi sonbaharda toplanacak. Putin ve Erdoğan bu çerçevede görüşme yapacak. Liderler görüşmelerinde Türk Akımı’nı da ele alacak” şeklinde konuştu.
TÜRKİYE HER DETAYI İNCELİYOR
The Bosphorus Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü, Türkiye’nin gaz piyasasında ‘tok alıcı’ haline geldiğini, bu nedenle de Rusya’nın Türk Akımı’nda hem kendi şartlarını dayatmada hem de hükümetlerarası anlaşmayı imzalatmakta sıkıntı yaşadığını vurguladı. Öğütçü, görüşmelerin bazı pürüzler nedeniyle yavaş gittiğini ancak bunun projenin dondurulması ya da iptali anlamına gelmediğini söyledi. Öğütçü, “Türkiye, geçmişte yapılan yanlışları tekrarlamamak ve geleceğin dünya gaz dinamiklerini de dikkate almak için bu projede Moskova’nın istediği hızda gitmiyor, her detayı iyi inceliyor. Gaz arzı konusunda Azerbaycan, İran, Irak Kürt bölgesi, Doğu Akdeniz yeni fırsatlar sunuyor ama çoğu daha proje aşamasında. Rusya ise Türkiye’nin en büyük tedarikçisi. Bu itibarla iki tarafı tatmin edecek bir orta yol bulunacağına inanıyorum” dedi. Öğütçü, Türk Akımı’nda Ruslar’ın ustaca satranç hamleleri yaptığını ancak Türklerin de çok iyi tavla bildiğini, Kayserili bir Enerji Bakanı (Taner Yıldız) ve Kapalıçarşı kültürünün de de göz ardı edilemeyeceğini söyledi.